Το Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Ράλλυ είναι διαχρονικά ο δεύτερος πιο σημαντικός θεσμός στην ιστορία των ράλλυ, πίσω από το «μεγάλο», το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Ράλλυ. Στα χρόνια της ακμής του αποτελούσε «σχολείο» για τους φιλόδοξους οδηγούς της εποχής που ήθελαν να κάνουν το μεγάλο βήμα στο Παγκόσμιο, στο οποίο δεν υπήρχαν τα πολλά υποστηρικτικά πρωταθλήματα του σήμερα. Η συμμετοχή μάλιστα ημι-εργοστασιακών ομάδων, κυρίως από την Ιταλία, με τα αντίστοιχα “WRCars” του 80 και του 90, έδινε άλλη αίγλη στους αγώνες του θεσμού που συγκέντρωναν τεράστιο ενδιαφέρον.

Αν ανατρέξει κανείς στη λίστα των Πρωταθλητών Ευρώπης θα διαπιστώσει ότι οι Ιταλοί «πιλότοι» κατέχουν τη μερίδα του λέοντος στους τίτλους. Σαφώς και υπάρχει εξήγηση για αυτό. Το Ιταλικό Πρωτάθλημα είναι παραδοσιακά ένα από τα πιο ισχυρά της Ευρώπης με συμμετοχή κορυφαίων οδηγών, πολλοί, πάρα πολλοί αγώνες του Ιταλικού Πρωταθλήματος προσμετρούσαν με διάφορους συντελεστές στο ERC και, εκτός αυτών, η ιταλική αυτοκινητοβιομηχανία στήριζε το θεσμό με ημιεργοστασιακές ομάδες της Lancia και μετέπειτα της Fiat. Με λίγα λόγια οι οδηγοί του ιταλικού πρωταθλήματος συγκέντρωναν στα πρώτα μισά του Ευρωπαϊκού αρκετούς βαθμούς από τους εγχώριους αγώνες, με αιχμή του δόρατος το Rally Piancavallo και μετέπειτα το Rally 1000 Miglia που προσμετρούσαν με τον μεγαλύτερο συντελεστή (4 παλαιότερα και 20 στη δεκαετία του 90) και στη συνέχεια ξεκαθάριζαν τους μεταξύ τους λογαριασμούς συμμετέχοντας στα θρυλικά 20αρια Rally Madeira, Ράλλυ Χαλκιδικής και Ράλλυ Κύπρου.

Fabrizio Tabaton, Dario Cerrato, Piero Liatti διεκδίκησαν αρκετές φορές τον τίτλο με τις Lancia Integrale αλλά και με τις 037, με τους δύο πρώτους να τον κατακτούν από δύο φορές και τον Liatti μία. Πρωτάθλημα Ευρώπης έχουν στο παλμαρές τους οι «Παγκόσμιοι» Sandro Munari, Miki Biasion αλλά και οι λιγότερο γνωστοί Adartico Vudafieri, Carlo Capone, Maurizio Verini, “Tony” Fassina, Antonio Carello, Rafaelle Pinto, όλοι τους Ιταλοί.

Aπό τη γενιά των “Super” (1600 και 2000) τον τίτλο στην Ιταλία έφεραν οι Luca Rossetti (τρεις φορές), Giandomenico Basso (δύο φορές), Renato Travaglia (δύο φορές), όπως και οι “GroupA” Enrico Bertone (δύο φορές) και Andrea Navarra.

Η απόσυρση του “gruppo” από τους αγώνες αλλά και η απουσία για πολλά χρόνια Ιταλικού αγώνα στο θεσμό, όταν πλέον ο αριθμός των ράλλυ περιορίστηκε σε μονοψήφιο αριθμό, έφερε στο προσκήνιο οδηγούς κυρίως από την Ανατολική Ευρώπη που έβλεπαν στο ERC το δρόμο για την εκτός των συνόρων διάκριση.

Ο πρωταθλητής του 2018, Ρώσος Alexey Lukyanuk που το πάλεψε αρκετά χρόνια, διαδέχτηκε τον πιο επιτυχημένο, σύμφωνα με τους αριθμούς, οδηγό του ERC. Αυτός δεν είναι άλλος από τον τρεις φορές κάτοχο του τίτλου Kajetan Kajetanowicz. Ο Πολωνός έφτασε και ξεπέρασε τους συμπατριώτες του, επίσης τιτλούχους Zobieslaw Zasada (3 πρωταθλήματα τη δεκαετία του 70) και Krzystof Holowczyc (1 πρωτάθλημα το 1997) και έγραψε την δική του ιστορία στο θεσμό.

Συγκρίνεται ο συναγωνισμός του τώρα, με αυτόν των 80s και 90s και την παντοκρατορία των Ιταλών; Σαφώς και όχι, με την κάθε εποχή να έχει τους δικούς της ήρωες, με το σύγχρονο ERC να παλεύει να ανακτήσει τη χαμένη του αίγλη.

Στην εποχή των «ανατολικών», τη δική της σφραγίδα έβαλε η Skoda Motorsport που κατέκτησε τρία σερί πρωταθλήματα με τους εργοστασιακούς της οδηγούς Juho Hanninen, Jan Kopecky και Esapekka Lappi.

Θα ήταν παράλειψη να μην αναφερθούμε στους Βέλγους οδηγούς που ακολουθούσαν πολλά χρόνια το πρωτάθλημα και τελικά κατάφεραν να το «πάρουν». Οι Patrick Snijers και Robert Droogmans «τα έβαλαν» πολλές φορές με τους πανίσχυρους Ιταλούς και εν τέλει στο τέλος χαμογέλασαν, ενώ το ίδιο έκανε αργότερα και ο Bruno Thiry, όλοι τους με την υποστήριξη της Βελγικής καπνοβιομηχανίας.

Ιστορία στο ERC έγραψαν και οι Γάλλοι, με τον Simon Jean-Joseph και τον Bernard Darniche να έχουν από δύο κατακτήσεις και τους Jean-Claude Andruet, Cesar Baroni, Yves Loubet από μία. «Περίπατο» έκαναν όταν αποφάσισαν να ασχοληθούν με το θεσμό οι Γερμανοί Armin Schwarz, Walter Rohrl, Erwin Weber, Armin Kremer, και o Δανός Henrik Lundgaard, ενώ τίτλο έχουν στο παλμαρές τους σημαντικοί οδηγοί όπως ο Ισπανός Antonio Zanini και ο επίσης Γερμανός Jochi Kleint.

Τους περισσότερους από αυτούς απολαύσαμε για περισσότερο από μια εικοσαετία στο Ράλλυ Χαλκιδικής που χαρακτηριζόταν ως ένας από τους σημαντικότερους αγώνες του πρωταθλήματος, αλλά και στο «αδερφάκι» του, το Ράλλυ Κύπρου.

Τα δυο τους είχαν παράλληλη πορεία στο θεσμό και αποτελούσαν για μεγάλο κομμάτι της ιστορίας του ERC τους μοναδικούς χωμάτινους αγώνες με τον υψηλότερο συντελεστή.

Το Ράλλυ Κύπρου μάλιστα, που είναι ένα από τα πιο ιστορικά ράλλυ του Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος και που μέχρι και σήμερα αποτελεί θεμελιώδες κομμάτι του, αδικήθηκε για πολλά χρόνια από την ημερομηνία διεξαγωγής του, όντας ένας από τους τελευταίους αγώνες του ημερολογίου, με τον τίτλο τις περισσότερες φορές να έχει κριθεί.

Αυτό δεν σημαίνει ότι ήταν αδιάφορο, με πολλούς «παγκόσμιους» όπως ο Stig Blomqvist, o Shekhar Mehta, o Ari Vatanen, o Bjorn Waldegard, o Alex Fiorio να το επισκέπτονται και να το κερδίζουν.

Το νησί μάλιστα έκρινε και τον πρωταθλητή τις χρονιές που «η μπάλα έκαιγε».

Με τους βαθμούς της δεύτερης θέσης (πίσω από τον μεγάλο Ari Vatanen) εξασφάλισε τον τίτλο το 1979 ο Jochi Kleint (Opel Ascona), όταν εγκατέλειψε ο μεγάλος του αντίπαλος Antonio Zanini (Fiat 131 Abarth). Αντίστοιχα το 1982, όταν το Ράλλυ Κύπρου απέκτησε το μεγαλύτερο συντελεστή στο πρωτάθλημα, ο “Tony” με την Opel Ascona 400 της Conrero κέρδισε στα σκληρά χώματα τον Jimmy  McRae με αντίστοιχο «όπλο» στα χρώματα της Rothmans και αναδείχτηκε πρωταθλητής!

Στα χρόνια που το Ευρωπαϊκό πρωτάθλημα έφτασε στο απόγειο της δόξας του η ομάδα της HF Grifone είδε δύο οδηγούς της να στέφονται πρωταθλητές στην Κύπρο.  Το 1988 ήταν ο Fabrizio Tabaton (Lancia Delta Integrale) που κατέκτησε τον τίτλο τερματίζοντας δεύτερος στο σκληρότερο αγώνα του θεσμού, πίσω από τον Bjorn Waldegard, όταν η BMW M3 του διεκδικητή του πρωταθλήματος Patrick Snijers δεν άντεξε. Την επόμενη χρονιά το πρωτάθλημα κατέληξε στον Γάλλο Yves Loubet (Lancia Delta Integrale), με τον Tabaton να του παραχωρεί τη νίκη και τους 400 βαθμούς στην Κύπρο (του το χρωστούσε η Lancia από το Χαλκιδικής του 1988, όταν έκανε πίσω για χάρη του Cerrato) και τον μεγάλο αντίπαλο του Γάλλου Robert Droogmans (Ford Sierra RS Cosworth) να εγκαταλείπει.

Το Ράλλυ Κύπρου ανέδειξε πρωταθλητή Ευρώπης και τις χρονιές 1996-1999, λίγο πριν αναβαθμιστεί σε αγώνα του WRC, όπου παρέμεινε από το 2000 έως το 2006, προσμετρώντας στο «μεγάλο» πρωτάθλημα και το 2009.

Το 1996 ο «εργοστασιακός» Armin Schwarz (Toyota Celica GT-Four) έκανε “απόβαση” στο νησί διαλύοντας τον συναγωνισμό και κατακτώντας το πρωτάθλημα, ενώ την επόμενη χρονιά ο Πολωνός Krzystof Holowczyc (Subaru Impreza 555) σφράγισε τον τίτλο με τη νίκη του στην Κύπρο. Ο Andrea Navarra (Subaru Impreza 555) έχοντας συγκεντρώσει πολύτιμους βαθμούς για το ERC από αγώνες του Ιταλικού Πρωταθλήματος το 1998, συμπεριέλαβε το Ράλλυ Κύπρου στο πρόγραμμα του για να γράψει με τη νίκη του το όνομα του στη λίστα των Πρωταθλητών Ευρώπης. Στην τελευταία χρονιά της δεκαετίας του ’90 τον τίτλο εξασφάλισε στο χωμάτινο Ράλλυ Κύπρου ο Enrico Bertone (Renault Megane Maxi), παρά το γεγονός ότι τερμάτισε μόλις 7^ος, βλέποντας τον ανταγωνιστή του Pavel Sibera (Skoda Octavia Kit Car) να μην καταφέρνει κάτι καλύτερο από την 5^η θέση, σε έναν αγώνα που κέρδισε ο Μονεγάσκος Jean-Pierre Richelmi (Subaru Impreza WRC).

Στη σύγχρονη ιστορία του αγώνα στο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Ράλλυ, στο οποίο επέστρεψε το 2014, μετά από 15 χρόνια στα οποία αποτελούσε μέλος του WRC, του MERC ή του IRC ενίοτε, καθοριστικό ρόλο στην ανάδειξη του πρωταθλητή έπαιξε το 2015. Η νίκη του Kajetan Kajetanowicz (Fiesta R5) σε συνδυασμό με την απουσία του Craig Breen (Peugeot 208 T16) και το άσχημο αποτέλεσμα του Alexey Lukyanuk (Ford Fiesta R5) τον έφερε σε θέση ισχύος στο πρωτάθλημα το οποίο εν τέλει κέρδισε!

Δυστυχώς όλα αυτά τα χρόνια δεν βρέθηκε κάποιος Έλληνας ή Κύπριος οδηγός να ακολουθήσει το Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Ράλλυ, με τη σημαντικότερη επιτυχία στο θεσμό να καταγράφεται η 6^η θέση στη βαθμολογία του Γιάννη Παπαδημητρίου το 1999 μετά τη νίκη του στο Ράλλυ Χαλκιδικής. Ο Κύπριος Σίμος Γαλαταριώτης συμμετείχε σε 3 αγώνες το 2018 καταφέρνοντας να βρεθεί, κυρίως με τη νίκη του στο Ράλλυ Κύπρου, στην 7^η θέση της τελικής βαθμολογίας, ενώ ο Αλέξανδρος Τσουλόφτας που ξεκίνησε στο φετινό πρωτάθλημα με ενθουσιασμό και φιλοδοξίες, παράτησε την προσπάθεια του στη μέση…

Η παράδοση που θέλει Πρωταθλητή Ευρώπης από την ανατολική Ευρώπη έχει πολλές πιθανότητες να συνεχιστεί και το 2019! Τρία πληρώματα διεκδικούν τον τίτλο, ο Βρετανός Chris Ingram (Skoda Fabia R5), o Ρώσος Alexey Lukyanuk (Citroen C3 R5) και ο Πολωνός Lukasz Habaj (Skoda Fabia R5) και οποίος από αυτούς κερδίσει στο Ράλλυ Κύπρου θα έχει κάνει ένα καθοριστικό βήμα για την κατάκτηση του πρωταθλήματος!

Οι πρωταθλητές Ευρώπης: